LASIK-Συχνές Ερωτήσεις
Τα αρχικά LASIK προκύπτουν απο τις λέξεις Laser In Situ Keratosmileusis όπου Kerato είναι ο κερατοειδής και smileusis είναι ελληνικός όρος για το σκάλισμα ή τη γλυπτική. Ονομάζεται επί τόπου επειδή οι χειρουργοί δουλεύουν με τον κερατοειδή απευθείας.
Πρόκειται για μια διαδικασία που έχει σχεδιαστεί για τη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος ασθενών που έχουν μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμό. Περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός πολύ λεπτού στρώματος (ή πτερυγίου) του κερατοειδούς, το οποίο ανυψώνεται με τοπική αναισθησία. Εν συνεχεία εφαρμόζεται το λέιζερ, ανασχηματίζοντας εκ νέου την υποκείμενη επιφάνεια για τη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος. Το πτερύγιο στη συνέχεια αντικαθίσταται σαν φυσικό βοήθημα ταινίας και συνδέεται ταχέως με τον κερατοειδή χιτώνα χωρίς να απαιτούνται ράμματα.
1. Ποιές είναι οι διαθλαστικές ανωμαλίες των οφθαλμών;
Η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός
Μυωπία είναι η δυσκολία να δει κάποιος αντικείμενα που βρίσκονται μακριά.
Εάν έχετε μυωπία, οι ακτίνες του φωτός εστιάζονται πριν το σωστό σημείο εστίασης ενός φυσιολογικού οφθαλμού με αποτέλεσμα το είδωλο να σχηματίζεται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή.
Η μυωπία εμφανίζεται είτε επειδή η κυρτότητα του ματιού είναι μεγαλύτερη από το κανονικό είτε επειδή το μήκος του βολβού του ματιού είναι μεγαλύτερο του κανονικού, είτε επειδή μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο.
Η υπερμετρωπία είναι μια πολύ συχνή διαθλαστική ανωμαλία.
Τα άτομα που έχουν υπερμετρωπία διαπιστώνουν μια δυσκολία να δουν καθαρά κοντά και σταδιακά αντιλαμβάνονται μια προοδευτική μείωση και της μακρινής όρασης.
Η υπερμετρωπία εμφανίζεται, είτε επειδή η κυρτότητα του κερατοειδούς του ματιού είναι μικρότερη της φυσιολογικής, είτε επειδή το μήκος του βολβού του ματιού είναι μικρότερο του κανονικού, είτε επειδή συμβαίνουν και τα δύο συγχρόνως.
Ο αστιγματισμός προκαλείται όταν η ανώμαλη επιφάνεια του κερατοειδή εμποδίζει την εστίαση του φωτός στο σωστό σημείο του. Το αποτέλεσμα του αστιγματισμού είναι ανάλογο με αυτό που βλέπει κάποιος όταν κοιτά σε «παραμορφωτικούς» καθρέπτες.
2. Τι είναι το ExcimerLaser και πώς δρα;
Είναι Laser μικρού μήκους ακτινοβολίας (193nm)που τροποποιεί την καμπύλη της πρόσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς, δηλαδή της εξωτερικής διαφανούς επιφάνειας του οφθαλμού, αλλάζοντας τη διαθλαστική του ισχύ και πραγματοποιώντας έτσι την επιθυμητή διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών
3. Ποιες οι βασικές τεχνικές Laser διαθλαστικών επεμβάσεων;
Η ΡRK (Φωτοδιαθλαστική Κερατεκτομή) και η Lasik (Eνδοστρωματική Κερατοσμίλευση). Συγκεκριμένα, στην μέθοδο ΡRK «ξύνεται» η επιφάνεια του κερατοειδούς και εφαρμόζεται το ExcimerLaser, ενώ στην μέθοδο Lasikσχηματίζεται προσωρινά ένας φλοιός στον κερατοειδή (κρημνός, “flap”) κάτω από τον οποίο θα εφαρμοσθεί το laser και μετά θα επανατοποθετηθεί το flap.Και οι δύο μέθοδοι, PRK & LASIK είναι απόλυτα ακριβείς και με εκπληκτικά αποτελέσματα για τη διόρθωση της όρασης.
4. Ποια τα κριτήρια επιλογής και ποια η πιο καλή από τις δύο;
Δεν υπάρχει καλύτερη μέθοδος. Τα οπτικά αποτελέσματα είναι εξ ίσου καλά, είτε κάνετε Lasik, είτε PRK.
Ο υπεύθυνος γιατρός λαμβάνοντας υπ όψη τα ανατομικά στοιχεία του βολβού και τον τρόπο που ζει (lifestyle) ο υποψήφιος για επέμβαση, επιλέγει γι’ αυτόν την πλέον ασφαλή και κατάλληλη μέθοδο.
Γενικά προτιμότερη είναι η Lasik, διότι πρώτον η όραση αποκαθίσταται μέσα σε λίγες ώρες και δεύτερον τα ενοχλήματα από την επέμβαση είναι μηδαμινά (πιθανός ερεθισμός- κοκκίνισμα των ματιών τις 2-3 πρώτες ώρες.
Η τεχνική LASIK είναι η κύρια τεχνική που εφαρμόζεται σε υπερμετρωπίες και μπορεί να εφαρμοστεί για μυωπίες από το ελάχιστο όριο, συνήθως ένα βαθμό μέχρι και 13-14 βαθμούς. H επέμβαση LASIK είναι η πιο αγαπητή ανάμεσα στους υποψηφίους.
Αντιθέτως στην PRK η αποκατάσταση της όρασης είναι βαθμιαία και διαρκεί 2-3 εβδομάδες, ενώ τα ενοχλήματα από την επέμβαση εξαφανίζονται την τρίτη μέρα μετά την επέμβαση. Ο ασθενής αυτές τις τρεις ημέρες φοράει ένα θεραπευτικό φακό επαφής ο οποίος μετά αφαιρείται.
Σε περιπτώσεις όμως που ο Κερατοειδής είναι λεπτός, η συντρέχουν και άλλοι λόγοι (π.χ. ελαττωμένη παραγωγή δακρύων) η κάποια ανωμαλία του κερατοειδούς, τότε ενδείκνυται απόλυτα η μέθοδος PRK
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την επιτυχία τους είναι ο πλήρης και ακριβής προεγχειρητικός έλεγχος, οι άριστες συνθήκες λειτουργίας του Laser και η εμπειρία του χειρουργού.
5. Ποιες οι βασικές εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβληθεί ο ενδιαφερόμενος;
Ελέγχεται η δομή του κερατοειδούς, το μέγεθος της κόρης του οφθαλμού, η οπτική οξύτητα, η ποσότητα και ποιότητα των δακρύων, η οφθαλμική πίεση, ο βυθός του οφθαλμού και η ύπαρξη οφθαλμικών παθήσεων που πιθανόν να αποτελούν αντένδειξη για την εφαρμογή του ExcimerLaser. Επίσης γίνεται τοπογραφία και χαρτογράφηση το κερατοειδούς καθώς και μέτρηση του πάχους του και του αριθμού των κυττάρων του.
6. Τι θα συμβεί αν ο ασθενής κινήσει το μάτι του κατά την διάρκεια της επέμβασης;
Τα σύγχρονα Laser διαθέτουν σύστημα παρακολούθησης των κινήσεων του οφθαλμού για τον συνεχή εντοπισμό της θέσης του και την κατεύθυνση της ακτινοβολίας του laser στο σωστό σημείο.
7. Ακολουθείται φαρμακευτική αγωγή μετά από την επέμβαση;
Απαιτείται η χρήση κολλυρίων για μία έως δύο εβδομάδες μετά από την εφαρμογή της μεθόδου Lasik και για 1 έως 2 μήνες μετά από την εφαρμογή της μεθόδου ΡRK.
8. Ποια η κατάλληλη ηλικία για την εφαρμογή του Excimer Laser;
Από την ηλικία των 18 ετών και εφόσον διαπιστωθεί σταθεροποίηση της διαθλαστικής ανωμαλίας επί ένα έτος.
9. Υπάρχουν αντενδείξεις;
Oφθαλμολογικές παθήσεις όπως ο κερατόκωνος, το ανεξέλεγκτο γλαύκωμα, η σοβαρή ξηροφθαλμία και οι σοβαρές παθήσεις του αμφιιβληστροειδούς αποτελούν αντενδείξεις για τη διαθλαστική χειρουργική.
Άτομα με ιστορικό οφθαλμικού έρπητα δεν πρέπει να υποβάλλονται σε διαθλαστική χειρουργική με ExcimerLaser.
Πολύ λεπτός κερατοειδής ή κερατοειδής με ακατάλληλη καμπυλότητα μπορεί ν’ αποτελέσει αντένδειξη.
Ο σακχαρώδης διαβήτης και οι παθήσεις του ανοσολογικού συστήματος (ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστ.ερυθ.Λύκος κ.α.) αποτελούν επίσης αντενδείξεις για το Laser.
10.Υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισης του διαθλαστικού προβλήματος μετά από καιρό;
Bασικά όχι. Σε ελάχιστες περιπτώσειςυπάρχει κάποια πολύ μικρή πιθανότητα επανεμφάνισης μικρού βαθμού ,(μικρότερος του ενός), η οποία μπορεί πολύ εύκολα να διορθωθεί με την συμπληρωματική εφαρμογή του ExsimerLaser. Πάντως και η περίπτωση αυτή αποφεύγεται σε μεγάλο βαθμό με κάποιες σύγχρονες προεγχειρητικές εξετάσεις.
11. Διορθώνεται πάντα και τελείως το διαθλαστικό μου πρόβλημα;
Το διαθλαστικό πρόβλημα (μυωπία, αστιγματισμός και υπερμετρωπία) θεραπεύεται πλήρως, εφόσον είναι μέσα στα ενδεδειγμένα πλαίσια θεραπείας . Υπάρχει κάποια ελάχιστη πιθανότητα ενός μικρού υπολοίπου μετά τη θεραπεία, το οποίο διορθώνεται πολύ εύκολα και γρήγορα.
Με τα νέα μηχανήματα ακόμα κι αυτή η πιθανότητα έχει σχεδόν μηδενιστεί.Και τα δύο μάτια χειρουργούνται την ίδια μέρα. Δεν χρειάζεται να καλυφθούν τα μάτια μετά την έμβαση, Και τα δύο μάτια χειρουργούνται την ίδια μέρα.
12. Είναι επικίνδυνο το Laser;
Η πρόοδος της τεχνολογίας και η μεγάλη πια εμπειρία μας στον τομέα της Διαθλαστικής χειρουργικής, το καθιστούν την πιο ασφαλή οφθαλμολογική επέμβαση. Κάθε σπάνια περίπτωση προβλήματος μπορεί να αντιμετωπισθεί κατάλληλα.
13. Τί είδους προβλήματα μπορεί να εμφανισθούν μετά το Laser;
Προσωρινή ξηρότητα των ματιών είναι συχνή για τους πρώτους 2-3 μήνες, ιδιαίτερα στις γυναίκες εξαιτίας ορμονικών παραγόντων. Αυτή όμως αντιμετωπίζεται εύκολα με την χρήση τεχνητών δακρύων και δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα.
Κύκλοι γύρω από τα φώτα, το βράδυ, μπορεί να παρουσιαστούν τον πρώτο καιρό μετά την επέμβαση σε άτομα κυρίως με υψηλή μυωπία, όμως σύντομα η κατάσταση βελτιώνεται.
Η μικροβιακή μόλυνση του κερατοειδή είναι σπάνια (1/5000) και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με αντιβιοτικά κολλύρια. Οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς επαφής είναι σαφώς περισσότερες.
Σε σπάνιες περιπτώσεις είναι αναγκαίο να μην ολοκληρωθεί για τεχνικούς λόγους η θεραπεία με το Laser και να επαναληφθεί 3-4 μήνες αργότερα. Στο ενδιάμεσο αυτό διάστημα μπορεί κανείς να φορά ακόμα και φακούς επαφής.
14. Είναι επώδυνη η επέμβαση; Πόσο διαρκεί; Καλύπτονται τα μάτια μετά από αυτήν;
Η θεραπεία με το ExcimerLaser είναι μια τελείως ανώδυνη και πολύ σύντομη εμπειρία. Η αναισθησία του ματιού γίνεται με αναισθητικό κολλύριο και ο χρόνος επέμβασης ποικίλλει από 2 έως 5 λεπτά για κάθε μάτι.
Χειρουργούνται και τα δύο μάτια την ίδια μέρα και δεν καλύπτονται μετά την επέμβαση.
Ο δε καθαρός χρόνος εφαρμογής του laser είναι κατά μέσον όρο 10-12 δευτερόλεπτα η και λιγότερο.
15. Πόσο καιρό πρέπει να απέχω από την εργασία μου;
Με τη μέθοδο Lasik έχετε άριστη όραση μέσα σε μία ημέρα. Παρόλα αυτά είναι προτιμότερο να μην εργαστείτε για 2-3 ημέρες, αν εργάζεστε σε ηλεκτρονικό υπολογιστή ή σε σκονισμένο περιβάλλον. Με τη μέθοδο PRK η αποκατάσταση της όρασης είναι πιο αργή και επιτρέπεται να εργαστείτε 4-5 ημέρες αργότερα.
16. Μπορώ να γυμναστώ μετά το Laser;
Βεβαίως, αφού περάσουν 3-5 ημέρες. Κολύμπι στην πισίνα ή στη θάλασσα, όπως και κάθε άλλη αθλητική δραστηριότητα επιτρέπονται 2 εβδομάδες αργότερα.
17. Μπορώ να φορέσω έγχρωμους φακούς μετά το Laser;
Ναι, αφού γίνει υπολογισμός της νέας καμπυλότητας του κερατοειδή.
18. Είναι πιθανή η εμφάνιση κάποιου προβλήματος σε περίπτωση εγκυμοσύνης μετά το Laser;
Το Laser δρα στην επιφάνεια του ματιού και δεν αλλάζει κάτι στο εσωτερικό του, έτσι ώστε να του προκαλέσει κάποια αρνητική προδιάθεση. Συνεπώς δεν υπάρχει περίπτωση κάποιου προβλήματος σε περίπτωση μετέπειτα κύησης.
19. Πόσα χρόνια εφααρμόζεται το Laser στη διαθλαστική χειρουργική;
H εφαρμογή του excimerlaser στην οφθαλμολογία άρχισε το 1983 για θεραπευτικούς σκοπούς. Από το 1986 ξεκίνησε η χρήση του στη διαθλαστική χειρουργική.
Η μέθοδος Lasik παρουσιάστηκε το 1990 στο διεθνές διαθλαστικό προσκήνιο ως πρωτοποριακή εφεύρεση του καθηγητή Ιωάννη Παλλήκαρη, χάρις στον οποίο το Ηράκλειο έγινε παγκοσμίως γνωστό στον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής.
Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 2 εκατομμύρια τέτοιες επεμβάσεις παγκοσμίως.
20. Έχει σημασία ο τύπος του Laser που θα χρησιμοποιηθεί;
Παρά το γεγονός ότι όλα τα Εxcimer Laser έχουν την ίδια αρχή λειτουργίας, τα νεώτερα μοντέλα υπερτερούν σαφώς στην ποιότητα του τελικού αποτελέσματος και στις θεραπευτικές δυνατότητες. Αυτό δεν αφορά τόσο την ακριβή διόρθωση του διαθλαστικού προβλήματος, όσο την ποιότητα της όρασης και την ασφάλεια της επέμβασης.
21. Είναι αλήθεια ότι είναι δυνατή η επίτευξη «υπερόρασης»;
Με την πρόοδο της τεχνολογίας είναι εφικτή η μέτρηση και η διόρθωση όλων των διαθλαστικών ανωμαλιών του ματιού (wave front guide dablation). Η τελική όραση που προκύπτει είναι σε κάποιες περιπτώσεις ανώτερη ποιοτικά από την συνηθισμένη «φυσιολογική» όραση. Υπάρχουν όμως όρια που έχουν σχέση με την κατασκευή και λειτουργία του κάθε ματιού καθώς και τεχνικά προβλήματα που καθιστούν την επίτευξη υπερφυσικής όρασης αδύνατη προς το παρόν.
22. Ποια η σημασία του πάχους του κερατοειδούς μου;
Πάρα πολύ μικρό πάχος κερατοειδούς μπορεί να σημαίνει ότι δεν είναι ασφαλές να υποβληθείτε σε επέμβαση Laser. Επίσης το πάχος του κερατοειδή σε συνδυασμό με το είδος και το μέγεθος του διαθλαστικού προβλήματος καθορίζει συχνά τη μέθοδο θεραπείας.
23. Είναι δυνατό να αντιμετωπισθεί η πρεσβυωπία με το Εxcimer Laser;
Η πρεσβυωπία αντιμετωπίζεται με τη χρήση του laser.H θεραπεία βασίζεται στη δημιουργία χαμηλής μυωπίας στον δευτερεύοντα οφθαλμό (το άλλο μάτι ονομάζεται επικρατητικό γιατί είναι το δυνατό μας μάτι), κάτι που ελάχιστα επηρεάζει τη μακρινή όραση, αλλά μειώνει την ανάγκη για γυαλιά διαβάσματος κατά 60-90%.
24. Έχω μυωπία και πρεσβυωπία. Αν κάνω Laser θα μπορώ να διαβάζω χωρίς γυαλιά;
Αν διορθώσουμε πλήρως και μόνο την μυωπία, θα υπάρχει η φυσιολογική πρεσβυωπία αντίστοιχη της ηλικίας, η οποία μπορεί να διορθωθεί με τον τρόπο που αναφέρεται παραπάνω.
25. Επιταχύνει το Laser τη δημιουργία καταρράκτη;
Η δημιουργία του καταρράκτη είναι μια φυσιολογική εξέλιξη θόλωσης του φακού του οφθαλμού σχετιζόμενη με τη γήρανση και ουδεμία σχέση έχει με την επέμβαση Laser.
26-Ποιοί παράγοντες εξασφαλίζουν επιτυχημένο αποτέλεσμα του Laser;
Bασικοί παράγοντες είναι η εξειδίκευση, η εμπειρία και η προσωπική φροντίδα του χειρουργού οφθαλμιάτρου, ο οποίος θα πραγματοποιήσει τον λεπτομερή προεγχειριτικό έλεγχο και την επέμβαση. Επίσης βασικός παράγων είναι το ίδιο το μηχάνημα Laser. Τα καινούργια μηχανήματα εφαρμόζουν εξατομικευμένα προγράμματα θεραπείας προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες του κάθε οφθαλμού.
Χρησιμοποιούν πολύ λεπτότερη δέσμη Laser η οποία «πετάει» στα διάφορα τμήματα του κερατοειδούς (flying-spot laser). Έτσι, επιτρέπει μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην εγχείρηση, εξατομίκευση σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε ματιού ξεχωριστά και την πραγματοποίηση του laser σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις τις οποίες τα παλαιότερα μηχανήματα δε θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν (όπως σε ήδη χειρουργημένα μάτια). Έχουν αναπτυχθεί, δοκιμασθεί και αποδειχθεί στην πράξη πλατφόρμες με εξαιρετικά υψηλή ταχύτητα και αξιοπιστία. Χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αντίστοιχα διαγνωστικά μηχανήματα προεγχειρητικού ελέγχου που έχουν εισαγάγει το χώρο στον συναρπαστικό κόσμο του Wavefront-guided/optimized & Topography guided customized ablation (εξατομικευμένες θεραπείες ανάλογα τις ιδιαιτερότητες του κάθε ματιού).
Επίσης διαθέτουν σύστημα ελέγχου της κίνησης των οφθαλμών για τον συνεχή εντοπισμό της θέσης τους και την κατεύθυνση της ακτινοβολίας του Laser, ενώ έχει αυξηθεί σημαντικά η ταχύτητά τους. Σήμερα, χρησιμοποιούμε μάλιστα μοντέλα Laser, ο μέσος χρόνος δράσης των οποίων φθάνει τα 10-12 δευτερόλεπτα ή και λιγότερο, αφού για τη διόρθωση κάθε βαθμού μυωπίας απαιτούνται μόνο 2 δευτερόλεπτα.Έτσι επιτυγχάνεται η επιθυμητή διόρθωση με την μέγιστη ακρίβεια και ασφάλεια.